PHẬT GIÁO HÒA HẢO, TÔN GIÁO DÂN TỘC

25 Tháng Giêng 202111:10 SA(Xem: 15722)
PHẬT GIÁO HÒA HẢO, TÔN GIÁO DÂN TỘC

 HINH ANH  PHAT GIAO HOA HAO 2021  -01

 

 

 

1-      Vị trí địa dư:

Đạo Phật giáo Hòa Hảo được khai sáng tại làng Hòa Hảo, quận Tân châu, tỉnh Châu đốc, Việt Nam, từ đó phát triển bành trướng ở miền Tây Nam Việt, nhứt là tại 15 tỉnh sau đây: Châu đốc, An giang, Sa đéc, Kiến phong, Vĩnh long, Phong dinh, Chương thiện, Kiên giang, Ba xuyên, Bạc liêu, An xuyên, Định tường, Long an, Kiến hòa, Kiến tường, thủ đô Sàigòn - Gia định. Đặc biệt đây là những tỉnh đồng bằng thuộc châu thổ sông Cửu Long, giáp nước Cao miên, được mệnh danh là vựa lúa của Việt Nam.

 
HINH ANH  PHAT GIAO HOA HAO 2021  -01

2-      Nguồn gốc:

Ngoài sự kiện kinh tế trên đây, vùng này còn có một số dãy núi mà nhiều văn kiện lịch sử, xưa nay đã lưu truyền rằng tại đó chứa đựng nhiều điều huyền bí ly kỳ, nhứt là dải Bảy núi Thất sơn tại biên giới tỉnh Châu đốc giáp xứ Cao Miên.

Những điều huyền bí đó lưu truyền trong sách vở đến nay chưa ai cắt nghĩa được, ngoài sự kiện cụ thể là chính tại vùng Thất sơn này đã phát xuất, từ năm 1849 một vị Phật Sống tức Đức Phật Thầy Tây An, Vị sáng lập tông phái Bửu sơn Kỳ hương, sau này vào năm 1939, cũng một vị Phật sống khác là Đức Thầy Huỳnh Phú Sổ, tiếp nối truyền thống Bửu sơn Kỳ hương mà khai sáng mối đạo Phật giáo Hòa Hảo, cũng tại một địa điểm gần dải Thất sơn.

Do đó, tuy là Phật giáo Hòa Hảo mới ra đời từ 1939 đến nay, nhưng đã có nguồn gốc tông phái Bửu sơn Kỳ hương từ 1849, tức là trên một trăm năm nay. Bửu Sơn Kỳ Hương không có hệ thống tổ chức giáo hội như các tôn giáo Tây phương. Do đó những người kế truyền lãnh đạo Bửu Sơn Kỳ Hương đã không được đề cử, thăng cấp, bổ nhậm theo các thủ tục của một giáo hội, hay được trao truyền y bát theo truyền thống Tổ Tổ lưu truyền.

Các vị kế truyền trong hàng lãnh đạo Bửu Sơn Kỳ Hương, đều đã tự nhiên xuất hiện như một bậc siêu phàm đắc đạo và được tín đồ tôn sùng như một vị giáo chủ. Hoặc là những vị đã trung kiên hành đạo, sáng suốt lãnh đạo quần chúng, nên được tín đồ cảm phục tin tưởng mà theo.

Có thể phân biệt ra hai dòng truyền thừa:

1.      Lãnh đạo tinh thần với tư cách Giáo chủ kế truyền của Tông phái Bửu Sơn Kỳ Hương.

2.      Lãnh đạo thế tục, là các cao đồ hay đại đệ tử của Phật Thầy Tây An.

Trong phần này chúng tôi muốn nói đến hàng Giáo chủ kế truyền gồm các vị mà ngôn ngữ Tây phương gọi là Prophet, dịch ra là Tiên Giác, tự nhiên đắc đạo, thông đạt trí huệ, vượt hẳn lên trên người phàm tục và được chư tín đồ tôn sùng thờ kính như Giáo chủ. Các vị này cũng viết ra kinh giảng để truyền bá giáo lý, cũng trị bịnh cứu đời bằng phương pháp mầu nhiệm không cần dược liệu. Nội dung kinh giảng và pháp môn tu hành của các vị này cũng giống như giáo lý Bửu sơn Kỳ hương, địa bàn hoạt động cũng trên một vùng địa dư với Bửu sơn Kỳ hương, nhứt là đều có liên hệ đến linh địa Thất sơn. Cho nên các vị được quần chúng tin tưởng như bậc siêu phàm hay Hoạt Phật xuất hiện, với sứ mạng thiêng liêng hoằng dương đạo pháp cứu thế độ dân.

Theo các tài liệu hiện hữu về Bửu sơn Kỳ hương và Phật Giáo Hòa Hảo, các vị Giáo chủ kế tiếp được xếp theo trình tự sau đây:

1.      Đức Phật Thầy Tây An, tục danh Đoàn Minh Huyên, Giáo tổ khai sáng đạo Bửu sơn Kỳ hương (1849-1856).

2.      Đức Phật Trùm (không rõ tục danh) truyền đạo 1868-1875.

3.      Đức Bổn Sư, tục danh Ngô Lợi truyền đạo 1879-1890.

4.      Đức Sư Vãi Bán Khoai (không rõ tục danh) truyền đạo 1901-1902.

5.      Đức Huỳnh Giáo Chủ (tục danh Huỳnh Phú Sổ) khai sáng đạo Phật giáo Hòa Hảo năm 1939.

 HINH ANH  PHAT GIAO HOA HAO 2021  -12

Đức Phật Thầy Tây An đã nổi danh khắp miền nam Việt Nam, là một vị Phật Sống và một nhà ái quốc, cũng như sau này Đức Huỳnh Giáo Chủ Phật giáo Hòa Hảo cũng được người Việt Nam tôn sùng là một vị Phật Sống xuống thế cứu đời, đồng thời là một nhà cách mạng quốc gia chơn chánh.

 

3-      Số tín đồ Phật Giáo Hòa Hảo:

 

Tổng số tín đồ Phật giáo Hòa Hảo được ước lượng vào khoảng trên 2 triệu người (trước 1-1-1966), đại diện cho một tỉ số 38% trên dân số vùng Hậu Giang, hay 10% trên tổng số dân Việt Nam Cộng Hòa. Có những tỉnh như Châu Đốc, An Giang, Kiến Phong, Sa Đéc, tín đồ Phật giáo Hòa Hảo lên đến 90% dân số; ở các tỉnh khác, tỷ số này thay đổi từ 10 đến 60%.

 

4-      Đặc tính Phật Giáo Hòa Hảo:

 

-        Đặc Tính Thứ Nhất nằm trong truyền thống Bửu sơn Kỳ hương đến Phật giáo Hòa Hảo là một nền đạo Phật của nông dân.

Đức Phật Thầy Tây An trước kia vừa truyền bá đạo Phật vừa khuyến khích nông nghiệp dưới hình thức “Lập trại ruộng để vừa tu hành vừa cày cấy”. Ngày nay cũng thế, hầu hết tín đồ Phật giáo Hòa Hảo là nông dân và đó cũng là một lý do tại sao Đức Huỳnh Giáo Chủ đã lập đạo tại một vùng đất phì nhiêu nhứt Việt Nam.

Trên phương diện nhân sinh và xã hội, người ta cũng nhận định rằng bản chất thuần phác của người nông dân cho họ có căn bản thuận lợi để tu học theo đạo Phật.

-        Đặc Tính Thứ Hai, Phật giáo Hòa Hảo cũng như Bửu sơn Kỳ hương đều chủ trương tu hành tại gia. Bởi vì các vị Giáo Chủ này đã nghĩ rằng đạo Phật không những chỉ truyền bá ở thiền môn mà còn phải phát triển rộng rãi đến mọi gia đình.

Tôn chỉ tu hành của Phật giáo Hòa Hảo là Học Phật Tu Nhân, tức là noi theo giáo lý chơn truyền của Đức Phật mà tu sửa con người, để vừa làm tròn bổn phận trong cõi đời đang sống, vừa dọn thân tâm cho trong sáng để được siêu thăng vào cõi Tịnh Độ Cực Lạc, giải thoát khỏi vòng luân hồi.

Để thi hành tôn chỉ Học Phật Tu Nhân, người tín đồ Phật giáo Hòa Hảo phải tích cực thực hiện Tứ Ân, tức bốn điều ân lớn, là:

1- Ân Tổ Tiên Cha Mẹ

 2- Ân Đất Nước

3- Ân Tam Bảo (Phật, Pháp, Tăng)

4- Ân Đồng Bào Nhơn Loại

Cũng trong đường lối đó, người tín đồ Phật giáo Hòa Hảo đã tỏ ra tích cực tu hành đồng thời cũng tích cực hy sinh vì đất nước, khi quốc gia hữu sự.

-        Đặc Tính Thứ Ba là sự canh tân phương pháp hành đạo nhằm loại trừ mọi hình thức rườm rà mê tín dị đoan. Đặc tính canh tân này có mục đích loại bỏ âm thinh sắc tướng để phát dương phần tinh túy của đạo Phật, đúng theo chánh pháp vô vi của Đức Phật.
HINH ANH  PHAT GIAO HOA HAO 2021  -05

 

Phật giáo Hòa Hảo chủ trương canh tân như sau:

 

-        Không cất chùa đúc tượng thêm ngoài những ngôi chùa đã sẵn có. Ai giàu lòng từ thiện thì nên phát tâm bố thí, cứu trợ kẻ nghèo khổ, hơn là cất chùa lớn, đúc tượng cao.

-        Không chấp nhận thầy cúng, thầy lễ, thầy bói, thầy phù thủy, cũng không dâng cúng chè xôi thực phẩm cho Phật, vì Phật không dùng những của hối lộ.

-        Không dùng cờ phướn, lầu kho, đốt giấy tiền vàng bạc, phí tổn vô ích....

-        Không khóc lóc hay làm linh đình lúc tang ma, mà chỉ im lặng cầu nguyện cho linh hồn người chết được siêu thoát.

-        Không ép hôn, thách tiền cưới hay tiệc rượu linh

đình, vì sẽ mang nợ, gây hại về sau.

Tóm lại, giáo pháp vô vi Phật giáo Hòa Hảo nhằm canh tân phương pháp hành đạo để trở về với giáo lý chơn truyền của Đức Phật, là tu hành tại Tâm, chẳng phải ở hình thức lễ nghi bề ngoài.

 

 

5.      Sự thờ phượng của Phật Giáo Hòa Hảo:

 

Trong chủ trương canh tân nói trên, sự thờ phượng trong nhà các tín đồ Phật Giáo Hòa Hảo thật là giản dị.

Trên bàn thờ, không có tượng Phật, không có chuông mõ. Chỉ có một tấm Trần bằng vải màu dà, tượng trưng cho sự hòa hợp nhơn loại, cho màu sắc nhà thiền. Đó là bàn thờ Chư Phật. Dưới bàn thờ Phật là bàn thờ Cửu Huyền Thất Tổ, ông bà cha mẹ đã khuất. Trước nhà có một bàn thờ lộ thiên (gọi là bàn Thông Thiên) để người tín đồ cảm thông với Trời Đất, bốn phương trời, mười phương Phật. Chỉ dùng nước lạnh, bông hoa, nhang để cúng Phật. Nước lạnh tiêu biểu cho sự trong sạch, bông hoa tiêu biểu cho sự tinh khiết, còn nhang dùng đặng bán mùi uế trược.

Mỗi ngày người tín đồ PGHH làm lễ cúng Phật, ít nhứt hai lần, buổi sáng và buổi tối. Trong các ngày rằm, mồng một, ngày vía Chư Phật, họ đến chùa hay hội quán hành lễ, nghe kinh giảng hay nghe thuyết pháp.

Lúc đảnh lễ họ không dùng mõ chuông, mà chỉ lâm râm tâm niệm. Khi nào mắc công việc thì đến giờ hành lễ họ quay mặt về hướng Tây mà cúng Phật, khuyến khích nhau ngồi đâu, ở đâu cũng tụng niệm trong tâm.

Ngoài ra trong các Xã, Ấp có những độc giảng đường trang bị máy phóng thanh, để mỗi ngày trong những giờ nhất định, có những giảng viên đến đọc kinh giảng hay thuyết pháp cho người chung quanh cùng nghe.

Độc Giảng Đường Phật Giáo Hòa Hảo là những ngôi chùa thâu hẹp chỉ để truyền đạo, chớ không phải để cư trú, nên nhỏ hơn chùa, bởi bản chất Phật Giáo Hòa Hảo là cư sĩ tại gia.

 HINH ANH  PHAT GIAO HOA HAO 2021  -03

6.      Cờ Đạo, Huy Hiệu

 

Cờ đạo hình chủ nhật màu dà, không có chữ hay hình tượng nào. Huy hiệu PGHH hình tròn màu dà, bìa vàng trên có bông sen trắng và bốn chữ viết tắt PGHH.

 

7.      Thánh Địa

 

Thánh Địa Phật Giáo Hòa Hảo đặt tại làng Hòa Hảo tức là sanh quán của Đức Huỳnh Giáo Chủ, cũng là nơi khai sáng mối Đạo. Tại đây không có sự xây cất đồ sộ, nhưng có một nếp sống đặc biệt an lạc, với không khí đạo giáo.

 

8.      Hệ Thống Tổ Chức

 

Đoàn thể PGHH được quản trị bởi một hệ thống Ban Trị Sự. Các Ban Trị Sự được thiết lập từ mỗi Ấp, Xã, Quận, Tỉnh. Trên hết là một Hội Đồng Trị Sự Trung Ương. Mỗi Ấp chia làm nhiều chi hội.

Nhờ một tổ chức đi sâu vào tới hạ tầng cơ sở quần chúng, nên sự điều hành công việc được chặc chẽ, các chỉ thị được thi hành suốt từ trung ương xuống đến các chi hội.

Nguyên tắc tổ chức và điều khiển là dân chủ tập trung, tức là:

 

a-      Bầu Cử:

Các tín đồ bầu cử lựa chọn đại diện của mình vào các ban trị sự Ấp. Sau đó các Ấp bầu ban trị sự Xã; và các Ấp, Xã bầu ban trị sự Quận, Tỉnh. Rồi tất cả Ấp, Xã, Quận, Tỉnh bầu lên Hội Đồng Trị Sự Trung Ương.

 

b-      Lãnh Đạo:

Nguyên tắc dân chủ tập trung làm cho các trị sự viên được bầu có tính chất đại diện bởi đã được lựa chọn theo tiêu chuẩn đạo đức, nên đương nhiên có uy tín để điều hành mọi việc. Do đó, giáo quyền, được tôn trọng theo nguyên tắc hạ cấp phục tòng thượng cấp.

 

9.      Sinh Hoạt

 
HINH ANH  PHAT GIAO HOA HAO 2021  -02

 

Trong sinh hoạt bình thường, trọng tâm công tác của Giáo Hội Phật Giáo Hòa Hảo nhắm vào 2 mục tiêu chính. Thứ nhứt là phổ truyền giáo lý trong và ngoài nước. Thứ hai, thực hiện các công tác xã hội, văn hóa, cứu trợ và bố thí.

Công tác phổ truyền giáo lý được xem như món ăn tinh thần để bồi dưỡng và phát huy đạo đức trong xã hội và cải tạo con người, đồng thời các công tác xã hội văn hóa nhằm tác dụng nâng cao đời sống của chúng sanh, trong một xã hội đang tiến bộ theo trào lưu của thế kỷ 20 hiện nay.

Trong công thức Học Phật Tu Nhân, trên 2 triệu người tín đồ Phật Giáo Hòa Hảo  (trước 1-1-1966) là cư sĩ tại gia đồng thời với sự tu sửa thân tâm, lại còn đóng góp vào việc phát triển nền kinh tế nông nghiệp của Việt Nam. Hơn thế, khi quốc gia hữu sự, tín đồ PGHH sẵn sàng hiến dâng đời sống hy sinh để bảo vệ tổ quốc.

 

Mỗi năm đặc biệt trong ngày đại lễ Kỷ Niệm Khai Sáng Mối Đạo vào 18 tháng 5 Âm lịch, các sự kiện trên đây được thể hiện trong tổ chức đại lễ nơi Thánh địa Hòa Hảo và ở khắp vùng Hậu giang.

 

 HINH ANH  PHAT GIAO HOA HAO 2021  -06

10.    Trong Cộng Đồng Phật Giáo Thế Giới

 

Hiện nay Phật Giáo Hòa Hảo là một trong 4 tôn giáo quan trọng nhứt ở Việt Nam. Với khối quần chúng, Phật Giáo Hòa Hảo không những có tánh chất của một khối quần chúng tâm lý sắt son tin tưởng nơi giáo lý cao siêu của Đức Huỳnh Giáo Chủ, mà còn thêm tổ chức thành hàng ngũ, hệ thống chặc chẽ, để chịu đựng mọi thử thách cam go mà tự tồn phát triển.

Trên bình diện quốc gia, giáo hội Phật Giáo Hòa Hảo là một hội viên sáng lập của Hội Đồng Tôn Giáo Việt Nam, một cơ quan đoàn kết các tôn giáo chánh yếu như: Thiên Chúa Giáo, Phật Giáo, Phật Giáo Hòa Hảo, Cao Đài Giáo, Tin Lành... Đồng thời cũng tham gia các sinh hoạt quốc gia, đúng theo truyền thống của một tôn giáo dân tộc. Ngoài ra, giáo lý Phật Giáo Hòa Hảo cũng đã được tiếp nhận với nhiều cảm tình bởi nhiều giới trí thức Đông phương và Tây phương.

Bởi vì, với một giáo thuyết hòa đồng tinh hoa Tam giáo, Phật Giáo Hòa Hảo đã phát dương giáo pháp chơn truyền của Đức Thích Ca Mâu Ni làm căn bản giáo lý, thêm các tư tưởng Nho giáo, Lão giáo, đã ăn sâu vào tập tục dân Việt, để kết thành một tư tưởng Đạo học có đặc thái dân tộc Việt Nam.

Với giáo thuyết phong phú ấy, Phật Giáo Hòa Hảo là một tổ chức đang hướng dẫn một phần nhơn loại dưới ánh sáng của Đức Phật, để đưa con người trong thế kỷ hiện tại đến những giá trị tinh thần mới, hầu cùng với các Phật tử thế giới và các Giáo Hội Phật Giáo khắp các quốc gia, xiển dương đạo Phật, cải tạo xã hội, giải thoát con người.

 

(trích quyển HOA HAO BUDDHISM, PUBLISHED BY HOAHAO BUDDHIST CHURCH OVERSEA OFFICE, 2020)

HINH ANH  PHAT GIAO HOA HAO 2021  -11

 

Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
22 Tháng Chín 202411:21 SA(Xem: 418)
Nguyên Giác Phan Tấn Hải: Truyền thống Phật Giáo Hòa Hảo mỗi năm đều có Lễ Vía Đức Phật Thầy Tây An. Ngài đã từng được nhìn theo nhiều phương diện khác nhau. Nhưng hôm nay, tôi xin phép trình bày về một bản văn quan trọng do Đức Phật Thầy Tây An để lại. Đó là bài thơ Mười Điều Khuyến Tu.
07 Tháng Bảy 202410:32 CH(Xem: 1460)
“Nước Nam Việt nhằm cõi Trung Ương, Sau sẽ có Phật Tiên tại thế.” (trích Kệ Dân của người Khùng do Đức Thầy viết năm 1939 tai làng Hòa Hảo, câu 415-416).
04 Tháng Sáu 202410:40 CH(Xem: 1909)
Được biết Đức Bà sương phụ Huỳnh Công Bộ, nhũ danh Lê Thị Nhậm, đản sanh năm 1884 tại xã Long Kiến, tỉnh An Giang và qua đời vào ngày 2 tháng 6 năm 1967.
04 Tháng Sáu 202410:14 CH(Xem: 1846)
Lễ giỗ Đức Ông Huỳnh Công Bộ, thân sinh của Đức Huỳnh Giáo Chủ a được tổ chức vào lúc 10 giờ 30 sáng Chủ Nhật, ngày 14 tháng 4, 2024, tại Hội Quán Phật Giáo Hòa Hảo, 2114 W McFadden Ave, Santa Ana, CA 92704.
09 Tháng Hai 20241:27 CH(Xem: 3150)
Đức Thầy đã dạy: Chúc mừng năm mới, mới buổi qua, Bỏ bớt dị đoan chẳng cúng gà. Tre nêu phơ phất không còn thấy, Ra mắt tiêu mòn buổi thứ ba.
28 Tháng Mười Một 20239:18 CH(Xem: 2274)
Buổi cầu siêu cho 5 đồng đạo và lớp trao đổi giáo lý hàng tuần đã được Ban Trị Sự Phật Giáo Hòa Hảo miền Nam California tổ chức tại Hội Quán 2114 W McFadden Ave. Santa Ana, CA 9704 vào ngày 19-11-2023 vừa qua.
23 Tháng Mười 202312:53 SA(Xem: 5215)
Chủ Nhật 15/10/2023, khi nhận được một bản gốc bài thơ thất ngôn bát cú của cụ Huỳnh Mẫn Đạt, viết bằng tiếng Hán, và được Giáo sư Trần Huy Bích giải thích tận tường, tôi mới gỡ được nghi vấn. Phân tích văn học này là một phần trong buổi lễ giỗ Quan Thượng Đẳng Đại Thần Nguyễn Trung Trực tổ chức tại hội quán PGHH số 2114 W. McFadden, Santa Ana, CA 92704.
28 Tháng Chín 202312:55 CH(Xem: 3989)
SANTA ANA. Sáng Chủ Nhật ngày 24 tháng 8 năm 2023, Ban Trị Sự Phật Giáo Hòa Hảo (PGHH) tại Nam California đã tổ chức Lễ Vía Đức Phật Thầy Tây An tại Hội Quán Ban Trị Sự PGHH số 2114 W. Mc Fadden, Santa Ana, CA 92704.
28 Tháng Chín 202311:10 SA(Xem: 3643)
Ban trị sự Phật giáo Hòa Hảo miền nam California tổ chức Đại Lễ Vu Lan vào ngày10 giờ sáng Chủ Nhật 3-9-2023 tại Hội Quán PGHH số 2114 W. McFadden , Santa Ana, California.
13 Tháng Bảy 20235:40 CH(Xem: 4004)
Ngày 18 tháng 5 âm lịch năm 1939, cách đây đúng 84 năm, tại một ngôi làng nhỏ bé tại miền Tây Nam nước Việt, làng Hòa Hảo, một vị Bồ Tát, một thanh niên vừa tròn 20 tuổi đã khai sáng nên một tôn giáo dân tộc, tôn giáo Phật Giáo Hòa Hảo.
100,000